Lubuskie szlaki nordic walking - W krainie wody i osobliwości przyrody – Gorzów, Kłodawa i okolice

Parków i Ogrodów M. Gorzów SZLAK NIEBIESKI

Trasa: Ulica Chrobrego przy mostku przez Kłodawkę - Park Siemiradzkiego- Al. Odrodzenia Polski - Park Kopernika - Ul. Walczaka
Rodzaj trasy: Krajobrazowa
Stopień trudności: Łatwa
Czas przejścia: 1,5h (4 km)
Walory: Piękne parki miejskie, miejscami mające charakter zwartego lasu. W parku Kopernika pozostałości cmentarza niemieckiego.

Pomnik Ernesta Henslera

Na początku trasy na skrzyżowaniu ulic Łokietka i Chrobrego pomnik stojącego przy sztalugach malarza. To pomnik Ernesta Henselera znanego gorzowskiego malarza żyjącego 1852 - 1940. Urodził się w Wieprzycach i umarł w Berlinie, ale kochał nadwarciańskie pejzaże dla których wracał tu często. Jego obrazy znajdują się w licznych światowych galeriach. Najbliżej w Muzeum im. Dekerta w Gorzowie.

 

 

Park im. Henryka Siemiradzkiego

Położony jest w centrum Gorzowa Wielkopolskiego, na wzgórzach otaczających stare miasto. Ma powierzchnię 9,6 ha. A dzięki zróżnicowaniu terenu jest jednym z piękniejszych terenów zieleni w mieście. Znajduje się w nim amfiteatr, w którym organizowane są imprezy artystyczne. Powstawał w latach 1869-1908 dzięki działalności Towarzystwa Upiększania Miasta. Przed wojną nosił nazwę Quilitzpark od nazwiska bankiera Friedricha Qulitza, który na park przeznaczył zarówno ziemię jak i fundusze. Park zachował typowo leśny charakter z przewagą starego drzewostanu liściastego. Drzewa rosną w znacznym zwarciu, przez co zatraciły pokrój drzew parkowych. Dominującym gatunkiem jest klon pospolity. Znaczny udział w zadrzewieniu mają jawory, klony polne, wiązy, robinie akacjowe oraz lipy. 

 

Park Zacisze

Przed wojną zwany Schonfliespark od nazwiska fundatora, profesora matematyki Arthura Moritza Schönfliesa. Powstał na miejscu dawnych ogrodów i winnic. Było niezwykle popularne wśród spacerowiczów lubiących wspinać się po górkach, a zimą - wśród saneczkarzy.  Na początku lat 80. XX wieku - podczas budowy Alei Odrodzenia zniknął wybudowany w okresie międzywojennym tor saneczkowy i spora polana. Ponad dziesięciohektarowy teren został znacznie uszczuplony. Wycięto  także część drzewostanu. Na jednym ze wzniesień zwanym "Kozaczą Górą", usytuowany jest punkt widokowy w formie ozdobnej altany, z którego roztacza się wspaniały widok na panoramę miasta. Pawilon widokowy ufundowany został przez berlińczyka pochodzącego z Landsberga - Emila Benjamina. Budowla jest ażurowa. Jej kopulasty dach wsparto na sześciu grubych, doryckich kolumnach. Nazwę "kosakenberg" wzgórze nosi od niepamiętnych czasów i być może jest wspomnieniem po wizycie kozaków w 1627 roku podczas wojny 30-letniej, którzy próbowali zdobyć Gorzów. Park ma charakter typowo leśny. Sieć dróg jest i właściwie zawsze była minimalna, głównie za przyczyną silnie pofałdowanego terenu. Park Zacisze łączy się z Parkiem Siemiradzkiego.

 

Park im. Mikołaja Kopernika

Położony w północnej części Gorzowa Wielkopolskiego, założony na miejscu dawnego cmentarza przez pracowników Stilonu w 1973 roku, w ramach czynu społecznego. Niemiecki cmentarz ewangelicki został założony i poświęcony w roku 1831.  Cmentarz był wielokrotnie powiększany i w 1935 roku miał powierzchnię 17,93 ha, czyli tyle, co obecny Park Kopernika. Najstarsza część cmentarza znajdowała się w okolicach dzisiejszej fontanny. W okolicy obecnego skrzyżowania ulic Walczaka oraz Pomorskiej znajdowała się część dla zasłużonych. W ciągu ponad 100 lat na cmentarzu ewangelickim w Landsbergu spoczęło wielu wybitnych mieszkańców miasta, między innymi Leopold Bornitz (1853), Karl Teike (1922), Max Bahr (1930). Swoje kwatery miały tu między innymi rodziny Nürnberg oraz Paucksch. W trakcie I Wojny Światowej na cmentarzu wydzielono kwaterę dla poległych żołnierzy niemieckich i rosyjskich. W 1940 roku wydzielono kwaterę dla żołnierzy poległych w czasie II Wojny Światowej. W roku 1945 w masowych mogiłach pochowano ofiary sowieckich represji na Niemcach. Nekropolia formalnie użytkowana była jeszcze w latach 1946 - 47. Ostatecznie, decyzją ówczesnego ministra gospodarki komunalnej, cmentarz został zamknięty w marcu 1961 roku. Pozostałością po byłym cmentarzu jest kaplica. Do dzisiaj, w północnej części parku zachował się kamienny nagrobek rodziny Vollmar. W południowej części parku, w pobliżu kościoła ewangelickiego utworzono lapidarium, w którym umieszczono pozostałości po nagrobkach, odnalezionych podczas ekshumacji przeprowadzonych w roku 2006.Rosną tu takie gatunki drzew jak m.in. lipa drobnolistna, jesion wyniosły, cis pospolity. Na terenie parku można spotkać wiewiórki. Ozdobą parku jest fontanna, znajduje się w nim także miasteczko ruchu drogowego.

 
Wieprzyckich Wzgórz SZLAK NIEBIESKI

Trasa: Pętla z początkiem i końcem znajdującym się na ścieżce rowerowej zaczynającej się przy ul. Dobrej
Rodzaj trasy: Krajobrazowa
Stopień trudności: łatwa
Czas przejścia: 0,5h (2km)
Walory: Szlak przebiega przez zróżnicowany teren Parku Wieprzyckiego. Atrakcją jest leżący niedaleko szlaku obszar rezerwatu Gorzowskie Murawy

Wieprzyce.

Wieprzyce to wieś o słowiańskim, średniowiecznym rodowodzie znana jako Weperzow. Założona na planie owalnicowym po raz pierwszy pojawiła się w dokumentach w 1325 roku, jako własność gorzowskich mieszczan. Dzięki położeniu nad rzeką Wartą - również wieś rybacka. Przed wojną znana jako Wepritz miałam swoj port nad Wartą. Kościół pw. Trójcy Świętej istniał już w 1325 roku, spalony podczas wojny 30 letniej, odbudowany, ponownie spalony w 1765, odbudowany w 1833 roku w stylu klasycystycznym. Wieś podzielono w 1972 roku. Wieprzyce Górne stały się dzielnicą Gorzowa Wielkopolskiego, a Dolne wsią w gminie Bogdaniec.

 

Ernest Henseler

Wieprzyce to miejsce urodzenia malarza Ernsta Henselera (1852-1940). Malował sceny rodzajowe z Wieprzyc, Jeży, Jeżyków, Niwicy, Jenina oraz Bogdańca. Pracując nad nimi, sporządził też wiele znakomitych szkiców. Do końca życia pozostał w sztuce wierny realizmowi, doskonale operując kolorem i światłem. Nie poszukiwał środków wyrazu do stworzenia nowej sztuki. Kompozycje malowane w plenerze, czy też kończone w pracowni, zawsze zachowują świeżość i głębokość ich przeżycia.  Jego obrazy znajdują się w zbiorach muzeów, m.in.: w Deutsches Historisches Museum, Nationalgalerie i Stadtmuseum w Berlinie a także w Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie Wlkp. W 2004 roku, po likwidacji zapomnianego grobu rodzinnego artysty na berlińskim cmentarzu w Zehlendorf, skromna pomnikowa płyta nagrobna z czerwonego granitu została sprowadzona do Gorzowa Wlkp. i ustawiona na wydzielonym skwerze przy kościele parafialnym pw. Trójcy Świętej na Wieprzycach. 

Gorzowskie Murawy

„Gorzowskie murawy" to obszar o powierzchni 79 ha znajdujący się w Wieprzycach. Ten rezerwat przyrody powstał w 2006 w celu trwałego zachowania zbiorowisk roślinności kserotermicznej.  Kompleks muraw należy do najcenniejszych tego typu obiektów przyrodniczych w Polsce zachodniej. Bogactwo gatunków roślin oraz stan zachowania zbiorowisk roślinnych sprawiają, że obszar ten pod względem przyrodniczym jest niezwykle atrakcyjny. Dominują tu trawy kępowe jak: ostnica włosowata, kostrzewa szczeciniasta,  tymotka  Brehmera.  Oprócz  traw  występują  również  gatunki  ciepłolubnych  roślin dwuliściennych jak: szałwia łąkowa, pięciornik piaskowy, dzwonek syberyjski, goździk piaskowy.

 

Parku Czechówek SZLAK ZIELONY

Trasa: Wiadukt kolejowy ul. Warszawska - ścieżki parkowe - ul. Warszawska
Rodzaj trasy: krajobrazowa
Stopień trudności: Łatwa
Czas przejścia: 0,5h (2 km)
Walory: Szlak przebiega przez zróżnicowany teren Parku. Atrakcją są urokliwe miejsca, jary, źródełka, strumienie.

Park Czechowek

Rok założenia 1927, jako  Goldeckwäldchen, położony na wschodnich obrzeżach miasta, u wylotu ul. Warszawskiej na Santok, powierzchnia 34,30 ha. Napotkamy tu liczne źródełka, jary o stromych zboczach i podłużną polanę - dawną Łąkę Zaręczyn. Polanę otacza z jednej strony las liściasty, mający naprzeciw las iglasty. Ozdobą parku są dwa malowniczo położone stawy , a jego obszar przecina niewielki, spływający kaskadami Złoty Potok. W latach 30. we wschodnim krańcu parku wybudowano Leśną Karczmę - miejsce spotkań przy piwie i kartach. Park typowo leśny, jest często odwiedzany przez zwierzynę leśną m.in. dziki i sarny. W roku 1932 na jego południowym krańcu odkryto grobowiec megalityczny sprzed 4.000 lat ze szczątkami 17 osób. W grobowcu znaleziono siekierki, dłuta, dwa kły dzikiej świni, ozdoby z bursztynu oraz gliniany puchar. Grobowiec został częściowo zrekonstruowany i obecnie znajduje się w ogrodzie dendrologicznym Muzeum im. Dekerta przy ulicy Warszawskiej.

 

Czechów

Czechów (Zechow) ma rodowód średniowieczny. Jego nazwa pochodzić miała od wojów czeskich wspomagających księcia Mieszka I w czasie jego walk o ujście Warty do Odry. Wojowie ci mieli się tu osiedlić po zakończeniu walk w X w. Niemiecka wersja nazwy - Zechow - pochodzić miałaby, zdaniem niemieckich historyków, od słowiańskiego „cec" oznaczającego kobiece piersi i symbolizować urodzajność ziemi. Pierwszy dokument dotyczący wsi wystawił książę wielkopolski Władysław Odonic, nadając Czechów w 1238 r. zakonowi rycerskiemu templariuszy. Od średniowiecza do XVIII w. mieszkańcy zajmowali się tu rybołówstwem, a tylko w niewielkim stopniu rolnictwem. W zamian za prawo połowu mieli obowiązek sprzedaży ryb na rynku landsberskim.  Pradawną metrykę Czechowa potwierdza zachowane grodzisko z X w., położone w odległości 400 m na północny wschód od wsi.

 

Wokół Wełmińskich jezior.  SZLAK NIEBIESKI

Trasa: Trasa wokół dwóch jezior wełmińskich. Początek i koniec przy drodze 22 w pobliżu Zdroisk.
Rodzaj trasy: Krajobrazowo-przyrodnicza
Stopień trudności: Łatwa
Czas przejścia: 1h (4 km)
Walory: Jeziora położone w polodowcowej niecce, otoczone pięknym lasem. W Zdroisku tradycje hutnicze.

 

O historii wsi niewiele wiadomo. Jezioro Wełmino Duże, zwane też Policyjnym, położone jest przy drodze krajowej Nr 22 Gorzów Wlkp. - Gdańsk, pomiędzy wsiami Zdroisko i Wełmin. Powierzchnia zwierciadła wody 24 ha, a głębokość maksymalna 19 m, długość linii brzegowej 2325 m. Jezioro znajduje się w głębokiej polodowcowej rynnie. W północno-zachodniej części jeziora zlokalizowany jest ośrodek wypoczynkowy Komendy Wojewódzkiej Policji. Znajduje się tam kąpielisko strzeżone, pomost, punkt małej gastronomii, parking. Brzegi mają spadki umiarkowane lub dość strome. Szuwar jest wąski i luźny. Tworzy go trzcina pospolita, pałka wodna i turzyce. Jezioro obfituje w ryby a dominują tu leszcz, okoń, płoć, ukleja czasem można złowić węgorza, szczupaka lub karpia.

 

Jezioro Wełmino Małe

Jezioro ma powierzchnię zwierciadła wody 8 ha i długość ok 700 m. Od strony południowej znajduje się dzika, malownicza plaża, ulubione miejsce pieszych i rowerzystów. Charakteryzuje się spadzistym, stromym brzegiem. Ciekawostką jest informacja potwierdzana przez płetwonurków, iż akwen ten posiada dwa dna. Pierwsze stanowi gruby kożuch roślin wodnych, drugie (rzeczywiste) znajduje się pod nim. Dominująca ryba to okoń, lin, leszcz, towarzysząca: szczupak, płoć i krąp.

 

Zajazd Wika

W Wełmicach znajduje się Zajazd "Wika". Wika to zdrobnienie od Wiktorii, czyli takie nasze małe zwycięstwo. Zajazd to firma rodzinna i oferuje potrawy polskiej kuchn. Duma zajazdu jest ogródek piwny wśród sosen. Z gospodarzami można porozumieć się po angielsku, niemiecku, rosyjsku. Na wyposażeniu jest bezpłatny internet bezprzewodowy i telewizja satelitarna. Firma współpracuje z Fundacją "Mam marzenie", która spełnia marzenia dzieci cierpiących na choroby zagrażających ich życiu.

 

Zdroisko

Zdroisko (niem. Zanzthal) leży przy drodze z Gorzowa Wielkopolskiego do Strzelec Krajeńskich. Przepływa przez nie niewielka rzeczka Santoczna, dopływ Noteci. W latach 1767-1870 istniała tu huta "Zanzthal" produkująca blachy, pręty, sztaby żelazne, narzędzia, gwoździe i igły. Potrzebną do produkcji surówkę sprowadzano z Witnicy, Krosna, gór Harzu oraz przez Szczecin z Rosji. Do dziś pozostał pamiątkowy kamień, kawałki stopionego żelaza oraz sztaba i skobel wejściowych drzwi. Kolejna założona w 1782 roku założona także z polecenia Fryderyka II druga huta produkowała amunicję artyleryjską do armat 3-6-12 funtowych. Szczególny rozkwit w okresie walk Prus z Napoleonem.

 

Santoczna

Rzeka położona w północno-zachodniej części Polski. Jej długość wynosi 32 km. Jest ona dopływem rzeki Pełczy, która również mierzy 32 km. Ta niewielka rzeczka odegrała ważną rolę w rozwoju tych terenów. Jako Zanze (Santoczna) dała nazwę kilku miejscowościom, które później tworzyły gminę wiejską Zanzhausen (Santoczno), Zanzthal (Zdroisko), Zanzmühle, Zanzhammer (Sącznik). Pierwszą osadą na tym niewielkim terenie był poruszany wodami Santocznej młyn Stollenmühle. Santoczna płynie przez tereny powiatu myśliborskiego i strzelecko-drezdeneckiego. Uchodzi do Pełczy obok miejscowości Górki Noteckie.

 

Buki Zdroiskie"

Rezerwat przyrody „został utworzony zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w 1982r. Rezerwat został utworzony w celu ochrony fragmentu naturalnego lasu mieszanego, z dużym udziałem buczyny pomorskiej z charakterystyczną dla niej roślinnością zielną, występującej na granicy zasięgu, na zboczach malowniczego wąwozu wzdłuż rzeki Santoczna. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi 75,57ha. Rezerwat położony jest w przepięknym krajobrazie leśnym doliny rzeki Santocznej - nie zniekształconej, naturalnej, meandrującej licznymi zakolami z charakterystycznymi terasami. Obszar rezerwatu stanowi ciągły pas po obu stronach rzeki o łącznej długości ok. 5 km i szerokości 50 do 370 m. Rezerwat rozpościera się pomiędzy miejscowościami Zdroisko i Górki Noteckie. W rezerwacie przeważają drzewostany starszych klas, w wieku powyżej 50 lat, a wiele pojedynczych okazów sięga 200 lat. Są to drzewostany różnowiekowe, z udziałem buka, dębu, grabu, wiązu, sosny i świerku oraz innych gatunków domieszkowych, z bogatym na ogół podszyciem wyżej wymienionych drzew oraz leszczyny, trzmieliny, czeremchy i kruszyny.

 

Pętle Mironickie SZLAK NIEBIESKI, CZERWONY, ZIELONY

Trasa: Dwie pętle zaczynają się i konczą w Santocku przed Ośrodkiem Azyl, trzecia w Mironicach
Rodzaj trasy: Krajobrazowo-historyczna
Stopień trudności: Łatwa
Czas przejścia: niebieski 2,5h (8,5 km), czerwony 1,5h (6km), zielony (1,5h (6 km)
Walory: Tradycja Mironic sięga czasów cystersów. Już wtedy spiętrzono okoliczne strumienie i powstały jeziora. Santoczna ma także ciekawe tradycje hutnicze.

Santoczno

Santoczno (Zanzhausen) to wioska położona na krańcu wąskiej, polodowcowej rynny jeziora Mrowinko, w miejscu, gdzie wypływa z niego rzeka Santoczna (Zanze). Pierwsze wzmianki o Santocznie pochodzą z XVI wieku, gdy w spisie dóbr mironickich wspomina się, że "połów łososi na rzece Santoczna należy do elektora". W spisie z 1685r. jest już wzmianka o młynie na rzece Santoczna ( Zanzmuhle ).

 

Hutnictwo

W latach 1765 - 1767 na polecenie króla Fryderyka II Wielkiego na miejscu młyna postawiono hutę żelaza (Eisenwerk). Po uruchomieniu huty nastąpił wzrost osadnictwa nad Santoczną. Wieś zaplanowano na rzucie regularnym kwadratu z centralnym placem. Od strony rzeki oraz w części północnej i południowej  umieszczono budynki produkcyjne i magazynowe a od wschodu dwukondygnacyjne domy szachulcowe przeznaczone dla pracowników huty. Produkowano w niej, zwłaszcza w okresie wojen napoleońskich artyleryjskie pociski rozpryskowe tzw. kartacze. Prócz tego wytwarzano tam wyposażenie dla obsługi dział a także artykuły potrzebne w gospodarstwie jak łopaty, kilofy, siekiery, piły. W 1785r. w kuźnicy santoczańskiej wykonano kilka części do pierwszej niemieckiej maszyny parowej (Feuermaschine). Maszyna ta zbudowana została w zagłębiu Mansweld i uruchomiona 23.08.1786r. W 1856r. kuźnicę sprzedano, a nowi właściciele produkowali tu maszyny rolnicze. Zakład prosperował do 1945r., później urządzenia huty zostały zdemontowane i wywiezione.

 

 

Kościół

Szybko rozwijającej się osadzie brakowało tylko kościoła. W 1767r. zmieniono więc na kościół jeden z magazynów znajdujący się na południowej stronie rynku. Pierwszy wpis w księdze parafialnej zanotowano w 1771r. W 1782r. dobudowano aneks z klatką schodową prowadzącą na emporę i na poddasze. Dziś mieści się tam Izba historyczna, gdzie zgromadzono pamiątki po dawnych mieszkańcach. W tym czasie świątynia wzbogaciła się o organy. W latach 1818 - 1819 do elewacji północno - zachodniej dostawiono wieżę konstrukcji szachulcowej, przykrytą dachem namiotowym i zwieńczoną kulą i krzyżem. W wieży zamontowano dwa dzwony pochodzące z berlińskiej pracowni ludwisarskiej. Oba dzwony wiszą do dziś a biją "od wielkiego dzwonu" ponieważ konstrukcja wieży mimo remontu nie pozwala na zbytnią eksploatację. Na wieży zamontowane są cztery zegary, niestety dzisiaj nie działające. Tylko  mechanizm elektroniczny wybija kwadranse, półgodziny i godziny. Od 2000r. trwa remont kapitalny kościoła. Większość prac wykonują sami mieszkańcy wioski. Kościół obecnie jest bardzo zadbany. Tu przyjeżdżają pary młode nawet  z Gorzowa aby w tym kościółku z duszą wziąć ślub.

 

Ciekawostki

Dla upamiętnienia historii Santoczna, w 2005r. na placu przed kościołem ustawiono kamień z odlewem płyty przedstawiającej model pierwszej niemieckiej maszyny parowej. Opodal mostka na Santocznej zobaczyć można niewielkie lapidarium utworzone z tablic nagrobnych niemieckiego cmentarza. W okresie II wojny światowej wieś była miejscem koncentracji II Armii Wojska Polskiego.

 

Dobra Mironickie, Mironice

Nazwa trasy pętle mironickie pochodzi od majątku Mironice do którego w średniowieczu należały okolice Santoczna. Było to efektem lokalizacja klasztoru w Mironicach nad rzeką Kłodawą opodal Jeziora Kłodawskiego. Margrabia Waldemar w 1311 r. za 300 grzywien brandenburskich srebra sprzedał opatowi kołbackiemu i mnichom z Crevestorpe 12 łanów w Kłodawie oraz potwierdził posiadłości w Kłodawie, Santocku, Chwalęcicach, Małyszynie i Łupowie, z prawem polowań i połowu ryb, dochodami z warzelni soli, kopalni rud, z przeznaczeniem na założenie opactwa. W XIX wieku dobra mironickie znalazły się w posiadaniu rodziny von Bayer, która wybudowała na terenie dawnego założenia zespół budynków gospodarczych i klasycystyczny dwór połączony w sensie kompozycyjnym z parkiem. Budynek wzniesiony został w 1830 roku według projektu nieznanego architekta i stanowi typowy przykład klasycystycznej rezydencji szlacheckiej w regionie.

 

Santoczno

Santoczno (Zanzhausen) to wioska położona na krańcu wąskiej, polodowcowej rynny jeziora Mrowinko, w miejscu, gdzie wypływa z niego rzeka Santoczna (Zanze). Pierwsze wzmianki o Santocznie pochodzą z XVI wieku, gdy w spisie dóbr mironickich wspomina się, że "połów łososi na rzece Santoczna należy do elektora". W spisie z 1685r. jest już wzmianka o młynie na rzece Santoczna ( Zanzmuhle ).

 

Hutnictwo

W latach 1765 - 1767 na polecenie króla Fryderyka II Wielkiego na miejscu młyna postawiono hutę żelaza (Eisenwerk). Po uruchomieniu huty nastąpił wzrost osadnictwa nad Santoczną. Wieś zaplanowano na rzucie regularnym kwadratu z centralnym placem. Od strony rzeki oraz w części północnej i południowej  umieszczono budynki produkcyjne i magazynowe a od wschodu dwukondygnacyjne domy szachulcowe przeznaczone dla pracowników huty. Produkowano w niej, zwłaszcza w okresie wojen napoleońskich artyleryjskie pociski rozpryskowe tzw. kartacze. Prócz tego wytwarzano tam wyposażenie dla obsługi dział a także artykuły potrzebne w gospodarstwie jak łopaty, kilofy, siekiery, piły. W 1785r. w kuźnicy santoczańskiej wykonano kilka części do pierwszej niemieckiej maszyny parowej (Feuermaschine). Maszyna ta zbudowana została w zagłębiu Mansweld i uruchomiona 23.08.1786r. W 1856r. kuźnicę sprzedano, a nowi właściciele produkowali tu maszyny rolnicze. Zakład prosperował do 1945r., później urządzenia huty zostały zdemontowane i wywiezione.

 

 

Kościół

Szybko rozwijającej się osadzie brakowało tylko kościoła. W 1767r. zmieniono więc na kościół jeden z magazynów znajdujący się na południowej stronie rynku. Pierwszy wpis w księdze parafialnej zanotowano w 1771r. W 1782r. dobudowano aneks z klatką schodową prowadzącą na emporę i na poddasze. Dziś mieści się tam Izba historyczna, gdzie zgromadzono pamiątki po dawnych mieszkańcach. W tym czasie świątynia wzbogaciła się o organy. W latach 1818 - 1819 do elewacji północno - zachodniej dostawiono wieżę konstrukcji szachulcowej, przykrytą dachem namiotowym i zwieńczoną kulą i krzyżem. W wieży zamontowano dwa dzwony pochodzące z berlińskiej pracowni ludwisarskiej. Oba dzwony wiszą do dziś a biją "od wielkiego dzwonu" ponieważ konstrukcja wieży mimo remontu nie pozwala na zbytnią eksploatację. Na wieży zamontowane są cztery zegary, niestety dzisiaj nie działające. Tylko  mechanizm elektroniczny wybija kwadranse, półgodziny i godziny. Od 2000r. trwa remont kapitalny kościoła. Większość prac wykonują sami mieszkańcy wioski. Kościół obecnie jest bardzo zadbany. Tu przyjeżdżają pary młode nawet  z Gorzowa aby w tym kościółku z duszą wziąć ślub.

 

Ciekawostki

Dla upamiętnienia historii Santoczna, w 2005r. na placu przed kościołem ustawiono kamień z odlewem płyty przedstawiającej model pierwszej niemieckiej maszyny parowej. Opodal mostka na Santocznej zobaczyć można niewielkie lapidarium utworzone z tablic nagrobnych niemieckiego cmentarza. W okresie II wojny światowej wieś była miejscem koncentracji II Armii Wojska Polskiego.

 

Dobra Mironickie, Mironice

Nazwa trasy pętle mironickie pochodzi od majątku Mironice do którego w średniowieczu należały okolice Santoczna. Było to efektem lokalizacja klasztoru w Mironicach nad rzeką Kłodawą opodal Jeziora Kłodawskiego. Margrabia Waldemar w 1311 r. za 300 grzywien brandenburskich srebra sprzedał opatowi kołbackiemu i mnichom z Crevestorpe 12 łanów w Kłodawie oraz potwierdził posiadłości w Kłodawie, Santocku, Chwalęcicach, Małyszynie i Łupowie, z prawem polowań i połowu ryb, dochodami z warzelni soli, kopalni rud, z przeznaczeniem na założenie opactwa. W XIX wieku dobra mironickie znalazły się w posiadaniu rodziny von Bayer, która wybudowała na terenie dawnego założenia zespół budynków gospodarczych i klasycystyczny dwór połączony w sensie kompozycyjnym z parkiem. Budynek wzniesiony został w 1830 roku według projektu nieznanego architekta i stanowi typowy przykład klasycystycznej rezydencji szlacheckiej w regionie.

 

Szlak Trzech Jezior SZLAK NIEBIESKI, CZERWONY

Trasa: Początek i koniec obu pętli przy drodze 22. Szlak czerwony jest przedłużeniem żółtego
Rodzaj trasy: krajobrazowo-przyrodnicza
Stopień trudności: Łatwa
Czas przejścia: niebieski 1,5h (6 km), niebieski + czerwony 2,5h (8,5 km)
Walory: Trasa wiedzie przez tereny Barlinego-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego i przebiega w pobliżu Gorzowskiego OOSiR-u. Latem dojazd autobusem MZK.

Jezioro Nierzym

Jezioro o powierzchni 18,8 ha położone na zachód od wsi Zdroisko leży na terenie Barlinecko - gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Jego głębokość sięga 7,5 m a długośc ok 900m. Nie posiada dopływów ani odpływów. Brzegi jeziora mają spadki umiarkowane lub łagodne. Dno na krańcu północno - wschodnim jest muliste, wokół pozostałych brzegów jeziora - piaszczyste. Brzegi jeziora porastają lasy sosnowe. Występuje tu również buk, brzoza, dąb, świerk, jarzębina, grab, olcha czarna, osika, czeremcha amerykańska. Roślinność szuwarowa pokrywa 90% linii brzegowej. Tworzą ją: kłoć wiechowata, narecznica błotna trzcina, pałka wąskolistna, pałka szerokolistna i turzyce. Nielicznie występuje tu rdest ziemnowodny. Dominującymi gatunkami ryb są: płoć, leszcz, okoń, występuje tu także: krąp, wzdręga, ukleja, lin, szczupak, karp. Nad jeziorem jest kąpielisko oraz ośrodek wypoczynkowy. Latem dojazd autobusem MZK.

 

Barlinecko - gorzowski Parku Krajobrazowy

Park o nazwie "Barlinecko - Gorzowski Park Krajobrazowy" został utworzony w 1991 roku. Stanowi fragment dużego kompleksu leśnego o charakterze puszczańskim - Puszczy Barlineckiej (zwanej też Gorzowską). Park Krajobrazowy położony jest głównie w mezoregionie Równiny Gorzowskiej, a tylko niewielką częścią północną przechodzi w mezoregion Pojezierza Myśliborskiego. Jego walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi są przede wszystkim lasy, jeziora i zachowane w naturalnym stanie meandrujące cieki w postaci rzek i licznych strumieni. Tereny parku rozciągają się na równinie sandrowej, usypanej przez wody odpływające z topniejącego lodowca. Powierzchnia sandru nie jest płaska, poprzecinana jest ciągami rynnowymi i zagłębieniami. Jeziora mają powiązania z rzekami, tworząc malownicze ciągi jezior przepływowych. Łączy je Santoczna, Przyłężek, Pełcz i inne cieki. Rzeki te, swoją naturalnością i czystością wód nadają swoistego, urokliwego piękna obszarowi Barlinecko - Gorzowskiego Parku Krajobrazowego.

 

Flora i Fauna parku

Świat roślinny parku obejmuje łącznie 639 gatunków paprotników i roślin kwiatowych oraz 138 gatunków porostów, w tym 41 gatunków uznanych za ginące na terenie kraju. Na bogatym w różnorodne siedliska obszarze występuje bardzo bogata fauna zwierząt kręgowych i bezkręgowych. Z kręgowców najlepiej rozpoznano ptaki, ryby i ssaki łowne. Spośród 142 gatunków występujących ptaków, 105 gnieździ się na terenie parku, pozostałe obserwowano w różnym czasie. Z gatunków rzadkich, objętych ochroną gatunkową występują: bielik, rybołów, orlik krzykliwy, kania rdzawa i czarna, puchacz, bocian czarny, żuraw, gągoł, zimorodek, dzięcioły i inne.

 

Wokół jeziora Lubie (7km)

Trasa: Lipy - wokół jeziora Lubie - Lipy
Rodzaj trasy: krajobrazowo-przyrodnicza
Stopień trudności: Łatwa
Czas przejścia: 2h (7km)
Walory: Atrakcją jest Stacja Edukacyjna w Lipach. Trasa biegnie przez urozmaicony przyrodniczo i krajobrazowo teren.

Okolice Zdroiska

Okolice Zdroiska obfitują w jeziora, rzeczki, mniejsze i większe akweny wodne, a także bagna i mokradła. Większość jezior położonych jest blisko siebie na ciągu rzeczki Santoczna, która przepływa przez Zdroisko.

Największym z nich jest jezioro Lubie, zwane także: Lipy Duże. Powierzchnia zwierciadła wody wynosi ok 80 ha, głębokość maksymalna 8,9 a dlugość lini brzegowej 5,8 km. Jezioro Lubie jest ładnym jeziorem rynnowym całkowicie otoczonym jest lasami. Można przy nim biwakować, dlatego w sezonie letnim jest licznie odwiedzane przez mieszkańców Gorzowa i okolicznych miejscowości. Przy jeziorze znajduje się ośrodek campingowy z kąpieliskiem i pomostem. Jezioro ma połączenie wodne, z którego można przepłynąć na jezioro Mrowinko i jezioro Chłop. Bardzo ładną wycieczkę można zrobić również przez jezioro Mrowinko i Santoczno do Zdroiska. Jezioro Lubie znane jest wędkarzom z dużych okazów karpia lustrzenia.

 

Lipy (Lübesee)

Osada leśna z leśniczówką na południowym skraju jez. Lubieszewko. Po wojnie siedziba nadleśnictwa, obecnie mieści sie tutaj Stacja Edukacji Ekologicznej. Znakomite miejsce do wędrówek turystycznych i wędkarskich wypadów nad jeziora Lubie, Mrowinko i Mrowinko Małe oraz nad ciek Santocznej. W skład miejscowości wchodzi administracyjnie Lubociesz - osada leśna na pólnocno-zachodnim skraju jeziora Lubie. Przed wojną była tam siedziba nadleśnictwa i leśnictwa, obecnie znajduje się ośrodek wypoczynkowy d. "Stilonu". Łącznie mieszkają w niej 73 osoby.

 

Stacja Edukacyjna

W miejscowości Lipy znajduje się Leśna Stacja Dydaktyczna. Jest ona także siedzibą biura terenowego Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Krajobrazowego „Ujście Warty". Leśną Stację Dydaktyczną otaczają jeziora, lasy, łąki oraz torfowiska Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Na terenie stacji znajduje się obszerna, zadaszona wiata z paleniskiem do smażenia kiełbasek, w której także można zobaczyć stałą ekspozycję nielegalnych narzędzi kłusowniczych. Zajęcia odbywają się w umówionym terminie. W okresie wiosennym oraz jesiennym, ze względu na bardzo duże zainteresowanie, wymagana jest rezerwacja z wyprzedzeniem co najmniej dwutygodniowym. Na miejscu, podczas edukacji, uczestnicy korzystają z różnego rodzaju sprzętu tj.: lupy, lornetki, mikroskopy, binokulary. Uczą się rozpoznawać rośliny i zwierzęta. Ciekawostki Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego zostały zaprezentowane na rozwieszonych mapach i banerach, a liczne fotografie można obejrzeć podczas projekcji multimedialnej.